Ustawa wprowadzająca zakaz handlu w niedziele nie przewiduje wprost wyłączenia stosowania jej przepisów dotyczącego branży pozalokalowej (wszelka sprzedaż na pokazach, prezentacjach, akwizytorzy), tak jak ma to miejsce w przypadku sklepów i platform internetowych. W tym wypadku należy sobie zadać pytanie, czy w takim wypadku ustawa zakazuje przeprowadzania takich pokazów. Odpowiedź jest złożona i w zależności od miejsca prowadzenia takiej sprzedaży może być ona dozwolona lub nie. Oczywiście dalsza praktyka stosowania nowych przepisów wykształtuje tutaj pełniejsze wzorce, ale na to jeszcze musimy poczekać.
Definicja placówki handlowej
Kluczowa tej sprawie jest definicja placówki handlowej, która jest bardzo szeroko określona w ustawie:
placówce handlowej – należy przez to rozumieć obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności: sklep, stoisko, stragan, hurtownię, skład węgla, skład materiałów budowlanych, dom towarowy, dom wysyłkowy, biuro zbytu – jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych;
Ustawa nie nakłada przy tym obowiązku aby ten handel miał charakter stały, jak to ma miejsce np. w galerii handlowej. Stąd możliwe jest uznanie, że także handel jednorazowy w danym obiekcie może powodować, że będziemy mieli do czynienia z placówką handlową.
Sposoby na sprzedaż poza lokalem w niedzielę
Mając na uwadze tak szeroką definicję placówki handlowej oraz brak wprost wyłączenia tego sposobu sprzedaży spod obowiązywania przepisów o zakazie handlu w niedzielę trzeba być świadomym, że jest duże ryzyko naruszenia ustawy prowadząc sprzedaż poza lokalem w niedzielę.
Poniżej prezentujemy dwa możliwe rozwiązania zmniejszające (ale nie wykluczające) ryzyko naruszenia ustawy:
1) sprzedawca na pokazie lub akwizytor ma własną działalność i sprzedaje w swoim imieniu
Zakaz nie obowiązuje w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek. Wyjątek ten jest co prawda skierowany do tzw. sklepikarzy osiedlowych, ale można spróbować go wykorzystać do sprzedaży na pokazie lub np. jako akwizytor.
2) możliwe wyjątki od zakazu
Tak jak wskazaliśmy wyżej – brak jest bezpośredniego wyjątku dot. sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa. Ustawa przewiduje jednak kilka interesujących z naszego punktu widzenia wyjątków – zakaz nie obowiązuje:
9) w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;
10) w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;
11) w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;
20) w sklepach internetowych i na platformach internetowych;
Organizowanie pokazów w powyższych placówkach handlowych powinno zdecydowanie zmniejszyć ryzyko naruszenia ustawy. Musimy tutaj jednak mieć na uwadze, że trudno przewidzieć na tym etapie obowiązywania przepisów, czy taka będzie tez wykładnia organów, które sprawują kontrolę nad przestrzeganiem przepisów – doświadczenie niestety podpowiada, że branża sprzedaży bezpośredniej nie ma najłatwiej, jeśli chodzi o korzystną wykładnię przepisów przez organy administracji.
Podsumowanie
Zakaz handlu w niedzielę, który miał uderzyć głównie w markety i galerie handlowe rykoszetem uderzył także w branżę sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa. Praktyka pokaże, czy wskazane wyżej możliwości będą wykorzystywane przez przedsiębiorców i czy obronią się przed kontrolami prowadzonymi przez Państwową Inspekcję Pracy.
Podstawa prawna: Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni Dz.U. z 2018 r. poz. 305
